Yangın damperinin nesi karışık?

Sektörümüzde damper denince akla birçok ürün gelir. Bu da çok normaldir değil mi? Hava damperi, menfez damperi, yangın damperi, duman damperi, kamyon damperi… Tamam sonuncusu bazen herkesin aklına gelmeyebilir. 

Fakat bu ürünlerin içinden bir tanesi var ki; yangın damperi! 

Sadece yangın damperi dediğimizde kafalar karışmaya başlıyor. Şimdi “yangın damperinin nesi karışık?” diyeceksiniz. Peki, biraz daha detaya inelim.  Damperinizi nasıl arzu ederdiniz? 

Sigortalı? Motorlu? Yay geri dönüşlü? On/Off? 24V? 230V? EN? UL? Tek kanatlı? Çok kanatlı? Silikat klapeli? Metal klapeli? Perde tipi? 72˚C? 93˚C? Kaç derece? Enerji kesilince açık? Enerji kesilince kapalı? Enerji kesilince konumunu koruyan? Mikro switchli? İndikatörlü? Motoru korumalı? Gövdesi korumalı? Peki bunu kim kontrol edecek? 

Durun durun korkmayın! Sadece kafanızı karıştırmaya çalışıyorum.

Yukarıdaki sorular, genel olarak proje dizayn edilirken mutlaka net olarak çerçevesi çizilmesi gereken satırbaşları. Bu sistemin nasıl kontrol edileceği ise mutlaka aynı çerçeve içinde tartışmaya mahal vermeyecek şekilde belirlenmeli. İçinizden “e herhalde senaryo önemli” diyorsunuz biliyorum. Fakat bu çerçevenin net çizilmemesi çok büyük önem taşıyor. Çünkü tüm soruların cevapları bu senaryoda yatıyor.

Hem AVRUPALI olsun hem AMERIKALI !!! Genel olarak karar verilemeyen durumlardan ilki damperin EN veya UL normlarına uygun olması.

 Bir kedi düşünün, çok güzel bir British Shorthair fakat gövdesi American Cocker! Nasıl görüneceğinden öte, yaşayabilmesi bile mucize olurdu sanırım!

İşte damperin tam ve çalışır bir görev yapabilmesi için en başta, tüm sistemin hangi norma uygun olduğuna karar verilmesi gerekmektedir. Kurulan yangın ve duman kontrol sistemi EN normlarına göre dizayn edildi ise burada UL normlarına uygun imal edilmiş bir damperin kullanılması son derece anlamsız olacaktır.

Sigorta iyidir, basittir, güzeldir. Yangın damperi olarak adlandırılan ürün havalandırma sisteminin damarları olan hava kanalı sisteminin üzerinde yer alır. Görevi ise yangının ilerlemesini durdurmaktır. Basit, net. Buna göre damperin yangın anında kapanması ve konumunu koruması gerekir ki yangının ilerleyişini durdursun. Bu durumda damperin termik elemanlı olması kaçınılmaz. Bu termik elemanın derecesi ise danışmanınızın belirleyeceği mahal koruma sınıflarına göre olmalı. İster 72˚C ister 95˚C gerisi size kalmış… 

Yay Geri Dönmesin Mi? Yok, illa benim damperim motorlu olacak! Motora enerji geldiği sürece yay gergin kalır ve damper açıktır. Enerji kesilirse yay gevşer, damper kapanır veya tam tersi şeklinde çalıştırılabilir. (Enerji kesilince açık veya enerji kesilince kapalı gibi) Damperin tekrar kurulması için çeşitli mekanizmalar devreye sokulabilir. Fakat yay geri dönmesin mi? Hayır dönsün! Yangın damperi yangını durdursun. Damper kapalı kalsın. Termik elemanda konulsun, iyi olur. Çünkü motor termik elemandan aldığı sıcaklık bilgisiyle damperin kapanma vaktinin geldiğini anlasın. O damper lütfen kapalı kalsın! 

Bu arada istersen indikatör koy, damper açık mı kapalı mı gözlerinle gör. İstersen mikro switch ekle oturduğun yerden (uzaktan izleme) bir tıkla gör.

Nedir Bu Yaydan Çektigimiz? Yayı geri döndürdük, tamam. Yangın da ilerlemedi, çok güzel. Peki ya duman? Onu uzaklaştırmamız lazım. Tamam ama bazen de olduğu yerde kalmasını sağlamamız lazım. İşte tam bu noktada ikisini birden en kısa sürede yapabilmemizi sağlayan motor devreye giriyor. Hoş geldin yay geri dönüşsüz motor. Sektörümüzde on/off motor olarak da bilinen bu ürün; yine danışmanınızın yaptığı zonlamaya göre; dumanın diğer zonlara sızmasını engellemek için kapalı, dumanın tahliye edilmesi gereken zonlar için açık konuma gelmesiyle hayatlarımızı kurtarmaya yardımcı olur. Yay geri dönüşlü motorlardan farklı olarak, bu motorlar on sinyali aldığı sürece açık, off sinyali aldığı sürece kapalı konumda kalır.  Şayet tercih ederseniz açık konumda tuttuğunuz damperi aniden kapalı konuma getirebilir veya tam tersini yapabilirsiniz.

Tüm bunlar yangın damperleri ile ilgili kullanım detaylarının sadece çok küçük bir kısmı. Biz bu kadarına değinebildik sadece fakat siz işin peşini bırakmayın!

Yangın damperinden korkmayın. Geçiştirmeyin. Öğrenin. 

Zira bu ürünün öğrenilmesi hayat kurtaracaktır.